Wspólna podróż w czasie – polsko-czeski projekt z przyszłością

Skórka media.png

Trwa niezwykła współpraca, która dosłownie i symbolicznie łączy dwa miasta – Nowogrodziec i Lomnice nad Popelkou – w ramach projektu o wymownym tytule „Wspólna podróż w czasie”. To inwestycja nastawiona na budowanie relacji transgranicznych, promocję dziedzictwa kulturowego i wzmacnianie lokalnego rozwoju po obu stronach granicy.

,,Lomnice nad Popelką i Nowogrodziec – wspólna podróż w czasie”

Projekt ,,Lomnice nad Popelką i Nowogrodziec – wspólna podróż w czasie” jest partnerskim przedsięwzięciem czeskiej Gminy Lomnice nad Popelką oraz Gminy Nowogrodziec.

Umowę partnerską obie Gminy podpisały w marcu 2017 roku. Celem partnerstwa jest stworzenie prawdziwego partnerstwa transgranicznego, które będzie stanowiło podstawę dalszego rozwoju i pogłębiania współpracy między dwoma miastami partnerskimi.

Kompleksowym celem projektu jest wzmocnienie lokalnego rozwoju współpracy transgranicznej na pograniczu polsko-czeskim, zwłaszcza przywrócenie atrakcji kulturalnych, dziedzictwa naszych wspólnych przodków, skuteczna i intensywna promocja w dziedzinie turystyki. Dodatkowym celem projektu jest efekt rewitalizacyjny placu Karlovskiego w Lomnicy i części muru obronnego klasztoru w Nowogrodźcu, co pozwoli na wspieranie lokalnych firm (zakwaterowanie, handel detaliczny, hotelarstwo, usługi pomocnicze). To pozytywnie przyczyni się do wzrostu zatrudnienia w obu miastach i okolicach ze względu na przyrost miejsc pobytu i zwiększone zainteresowanie tymi dwoma miejscami.

Ideą projektu jest zachowanie dziedzictwa kulturowego, a w szczególności restauracja najcenniejszych zabytków w obu miastach. Pozwoli to na skuteczną promocję odrestaurowanych zabytków, a tym samym wspieranie rozwoju obszaru turystycznego.

W zakresie rzeczowym do projektu wybrano wykonanie częściowej rewitalizacji ruin klasztoru Magdalenek w Nowogrodźcu po stronie polskiej oraz rewitalizację parku Karlovskiego w zabytkowym centrum miejscowości Lomnice nad Popelką po stronie czeskiej.

Pierwsze, oficjalne spotkanie partnerów odbyło się w połowie marca 2017 r. Na spotkaniu zakreślono główne ramy wspólnego projektu, czego efektem był wniosek projektowy złożony do Euroregionu Nysa w Czechach. Wniosek został zatwierdzony przez Komitet Euroregionalny w czerwcu, a umowę o dofinansowanie zawarto w sierpniu 2018 r.

Na drugim spotkaniu roboczym w Lomnicach nad Popelką w sierpniu 2017 r. Partnerzy wypracowali plan realizacji poszczególnych działań projektowych wraz z promocją.

Wdrożenie rzeczowej realizacji mikroprojektu, wspartego 85% dotacją z funduszów z Unii Europejskiej oraz budżetu państwa w ramach funduszu mikroprojektów w Euroregionie Nysa zaplanowano na po przeprowadzeniu zamówień publicznych na początek 2018 r., natomiast zakończenie na 30 czerwca 2018 roku.

Całkowite koszty kwalifikowalne projektu wyniosły 86.860,63 EUR. Całkowity budżet projektu związanego z inwestycją miasta Lomnice nad Popelką opiewa na 58.570,83 EUR, natomiast miasta Nowogrodziec – 28.289,80 EUR. Wkład grantów unijnych dla obu miast kształtuje sie na poziomie 30.000,00 euro, co jest maksymalnym wsparciem dla osi priorytetowej 2 - Rozwój potencjału zasobów naturalnych i kulturowych.

Uroczyste otwarcie inwestycyjnej części projektu odbyło się na 21 listopada br. w Czechach. Po stronie polskiej, otwarcie to nastąpiło na początku stycznia 2018 roku.

Wykonawcą renowacji muru klasztoru była: firma POLERS s.j. Kazimierz Makowiec z Chojnowa.

Ruiny klasztoru Sióstr św. Marii Magdaleny są najokazalszym zabytkiem miasta Nowogrodziec. Zachowany zespół wykazuje formy barokowe z bogatą kamieniarką okienną, szczególnie w elewacji płn. Wnętrza zachowały część sklepień kolebkowych i kamiennych różnych rodzajów oraz kilka pamiątkowych płyt nagrobnych z XVII w. Zachowane są detale kamieniarki, ogrodzenie kamienne o formach barokowych i rokokowych. Całość otoczona była pierwotnie murami obronnymi połączonymi z fortyfikacjami miasta.

Obecnie ruiny klasztoru wraz z zespołem fortyfikacji miejskich i kompleksem zabudowań sakralnych stanowią unikatowe założenie obronne średniowiecznego Dolnego Śląska.

Zabytek stanowi trwałą ruinę objętą ochroną prawną i jest przeznaczony głównie do zwiedzania jako atrakcja turystyczna o wyjątkowym charakterze i wysokiej wartości historyczno - kulturowej. Z uwagi na zły stan techniczny zabudowań oraz silne zadrzewienie, ruiny nie są w pełni dostępne dla zainteresowanych nimi zwiedzających. Estetyka obiektu, pomimo jego olbrzymiej wagi kulturowej, nie zachęca do jego odwiedzania.

Skwer Karlowski w Lomnicach nad Popelką został założony w latach 1739–40 na terenie byłego gospodarstwa i jest nazwany imieniem właściciela majątku hrabiego Karola z Morzina. Stopniowo budowane tutaj były drewniane domy z których niektóre stoją do dzisiaj. Wśród zabudowań przeważają domy z tzw. podkorytarzem. Ten element fasady był typowy dla miast i miasteczek wschodnio-czeskich, gdzie podkorytarz służył rzemieślnikom i handlowcom do wystawiania i przechowywania towarów. Specyficzny charakter zachował się też na przestrzeni rynku Karlovskiego z aleją drzew i posągami patronów św. Prokopa i Matki Boskiej Karlovskiej. Od 1995 roku część miasta z drewnianymi domami została uznana za rezerwat zabytkowy.

W wyniku realizacji projektu została zrewitalizowana główna, wewnętrzna ściana wirydarza zabytkowych ruin klasztoru Magdalenek w Nowogrodźcu. Dzięki przeprowadzonej renowacji budowlanej obiekt został odnowiony i zabezpieczony przed dalszym niszczeniem, przygotowany do odwiedzania przez zwiedzających. Zakres techniczny projektu obejmował wycinkę drzew i krzewów wrośniętych w mury, rozebranie i ponowne przemurowanie luźnych cegieł, wymianę uszkodzonych cegieł, przemurowanie nadproży łukowych, spoinowanie murów z cegły, murów kamiennych, sklepień oraz gzymsów i attyk przy użyciu zaprawy historycznej. Ponadto wykonano szlamowanie korony murów.

Po stronie czeskiej - w Lomnicy nad Popelką - projektu odnowiono sieć ścieżek Skweru Karlowskiego. Główną oś drogową skweru z gleby wyłożono mozaiką, która przechodzi w boczne chodniczki, wymieniono zużyte urządzenia – kosze na śmieci i ławki, pomalowano i wymieniono części urządzeń oświetlenia przy posągu Matki Boskiej. Dokonano ponadto renowacji oryginalnej studni poprzez naprawę kamienia, nałożenie ołowiowej okładziny. Poza tym odrestaurowano zabytkową pompę poprzez wymianę technologii, przesunięcie części nadziemnej, wymianę pokrywy i malowanie. Odnowieniu uległy kamienne posagi Matki boskiej i św. Prokopa. Elementem uzupełniającym są adaptację parkowe polegające na ukształtowaniu terenu i zasiewie trawnika w parku, a także posadzenie żywopłotów i krzewów oraz zasadzenie jednego drzewa – lipy.

Po zakończeniu realizacji projektu obiekty po obu stronach granicy mogą zostać udostępnione w dużo większym obszarze. Stały się ważnym miejscem na dolnośląskim szlaku kulturowo - historycznym przyciągającym gości zarówno z kraju i obszaru przygranicznego, głównie z Czech i Niemiec.

Wspólna podróż w czasie – polsko-czeski projekt z przyszłością

Na skróty